در این تحقیق که به بررسی تأثیر دو تکنیک جراحی بر عملکرد حرکتی زانوی ورزشکاران می پردازد. در این بررسی عملکرد حرکتی زانو ورشکاران که در دو گروه ، تکنیک جراحی ترنسپورتال و تکنیک جراحی ترنستیبیا، قرار گرفتند را از نظر حداکثر گشتاور زانو، لاکسیتهی قدامی زانو، پرش ضربدری و پرسشنامه IKDC ارزیابی شدند. برای اینکه بتوان این بررسی را انجام داد باید در مورد زانو، لیگامنت متقاطع قدامی و انواع تکنیکهای جراحی اطلاعات کافی در اختیار داشته، و نیز مطالعاتی که در این زمینه و یا زمینه های مشابه انجام شده است را مورد بررسی قرار داده به همین علت در ادامه توضیح اجمالی در این موارد داده می شود.
2-2 مفصل زانو
مفصل زانو، بزرگترین و پیچیدهترین مفصل انسان است که برای حرکت و ثبات طراحی شده است. با اینکه این مفصل، یک مفصل لولایی محسوب می شود، اما در سه صفحه حرکت دارد.(همان منبع، 250) مفصل زانو همراه با مفصل ران و مچ پا، بدن را در وضیعت ایستاده حمایت کرده و به عنوان واحد عملکردی اندام تحتانی در هنگام فعالیتهایی همچون راه رفتن و دویدن به حساب میآید.( Pearle & Etal, 2005, 353) با توجه به نقش زانو در فعالیتهای عملکردی، وجود ثبات مطلوب در این مفصل کاملاً بدیهی و ضروری میباشد و موفقیت ورزشکار وابسته به توانایی او در دویدن، پریدن و تغییر جهت دادن با نرخ و سرعت بالا، مطابق با تغییراتی که در محیط اتفاق میافتد میباشد.(Williams & Etal, 2001, 545)
ایجاد نقشهای ثبات و حرکت زانو به ساختار و عملکردش بر میگردد.(Libid, 385) این در حالی است که مفصل زانو چون از یک طرف در بین دو اهرم بلند بدن( استخوان های فمور و تیبیا) قرار گرفته و از طرف دیگر توسط لیگامنتها و عضلات بسیاری احاطه شده است.(Libid, 367) این ساختار پیچیده برای به وجود آوردن اثر متقابل بین نقشهای حرکتی و ثباتی مفصل ضروری است.(Libid, 387) وجود این خصوصیات در زانو باعث می شود همواره با نیروها و گشتاورهای بسیار شدیدی مواجه باشد. تأمین ثبات مفصل در طی چنین فعالیتها و شرایطی، به عنوان “ثبات دینامیک و عملکردی” زانو تعبیر شده و عبارت است از توانایی حفظ ثبات در مفصل زانو در مواجه با تغییرات سریع نیروهایی که در زمان فعالیت بر این مفصل اعمال می شود.(Libid, 546، Griffin & Etal, 2005, 149) و در اکثر موارد، ترکیب و ادغام عضلات خمکننده و بازکننده مفصل زانو با لیگامنتهای قوی آن موجب استحکام خوب و مؤثر مفصل زانو می شود.(همان منبع، 249)
حال به بررسی این ثبات عملکردی زانو میپردازیم، به ترکیبی از نیروهای استاتیک و دینامیک که در این ثبات مشارکت دارند میرسیم(Libid, 142) در واقع ثبات عملکردی مفصل حاصل مقاومت غیرفعال لیگامنتها، طرح هندسی (ژئومتری) مفصل، عضلات فعال و نیروهای فشاری وارد بر استخوانهاست.(Jacobs, 2005, 205) که در توضیح آن میتوان بیان کرد لیگامنتهای اطراف زانو به صورتی غیرفعال از مفصل حمایت می کنند زیرا فقط در اثر کشش متحمل بار(فشار) می شود و موجب فراهم کردن ثبات و پایداری استاتیکی(ایستا) مفصل زانو می شود، در حالیکه عضلات، فعالانه از مفصل محافظت می کنند و بار تنش بر آنها تحمیل می شود که این به خودیخود باعث ثبات و پایداری دینامیکی زانو می شود.(Majewski & Etal, 2006, 185)
2-3 ثبات عملکردی زانو و عوامل مؤثر آن
ثبات غیر فعال زانو از سوی چهار لیگامنت که شامل دو لیگامنت جانبی و دو لیگامنت صلیبی تأمین می شود که اینها از مفصل فمور-تیبیا(ران-درشتنی) محافظت می کنند. این لیگامنتها به حفظ وضعیت نسبی درشت نی و ران(تیبیا و فمور) کمک می کنند، به گونهای که سطح تماس آنها در زمان و مکان مناسب حفظ شود.(Libid, 187)
دو لیگامنت خارجی که در دو طرف مفصل زانو قرار دارند، عبارتند از:
-
- لیگامنت جانبی داخلی(MCL)
-
- لیگامنت جانبی خارجی(LCL)